Waarom een preventieve bloedtest voor alcoholgebruik laten uitvoeren?

Overmatig alcoholgebruik, en de impact hiervan, is voor velen een bezorgdheid. Daarom is het misschien aangewezen om een bloedtest af te laten nemen om de gevolgen van alcoholgebruik in kaart te brengen. Maar wat is zo’n bloedtest nu precies? Wat is een CDT-test en hoe wordt ze afgenomen? Hoe interpreteer ik de bloedwaarden? En heeft deze test ook bijwerkingen? Ontdek dit allemaal en meer in deze blog.

Alcohol kan een grote impact hebben op ons lichaam, dat weten we allemaal. Welke effecten precies, hangt sterk af van persoon tot persoon en van de hoeveelheid geconsumeerde alcohol. Algemeen is een vermindering van het reactievermogen, een toename in het zelfvertrouwen en/of een black-out de dag nadien geen zeldzaam voorval.

Voordat we dieper in kunnen gaan op het gegeven ‘bloedtesten’, is het belangrijk om even stil te staan bij wat nu precies beschouwd wordt als ‘problematisch alcoholgebruik’. Zoals eerder vermeld, is dit sterk afhankelijk van persoon tot persoon. Om toch ergens een lijn te kunnen trekken stelt gezondbelgie.be dat overmatig alcoholgebruik neerkomt op maar dan 14 consumpties bij vrouwen en meer dan 21 consumpties bij mannen op weekbasis. 

Enkele feiten omtrent overmatig alcoholgebruik:

• Problematisch alcoholgebruik komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
• Vrouwen consumeren algemeen meer alcohol omwille van relatieproblemen of angsten.
• Mannen consumeren algemeen meer alcohol omwille van de positieve beleving die ermee gepaard gaat.
• Meer dan de helft van de mensen die hulp zoeken bij overmatig alcoholgebruik zijn mannen.
• Vrouwen ervaren meer lichamelijke gevolgen van alcohol door een lagere vocht/vet verhouding dan mannen.

Naast enkele direct waarneembare effecten, heeft overmatig alcoholgebruik ook gevolgen op lange termijn voor het lichaam. Mogelijke zorgwekkende bijwerkingen zijn:

• Kanker in de mond, keel, lever, borst of darmen
• Hart- en vaatziekten
• Beroertes
• Leverziekten
• Mentale gezondheidsproblemen

Naast gezondheidsoverwegingen is het ook belangrijk om te vermelden dat een bloedtest ook kan worden opgelegd door o.a. de overheid (justitie). 

Het kan hier gaan over medische evaluaties die werden opgelegd binnen het kader van een voorwaardelijk rijverbod (door bijvoorbeeld rijden onder invloed) of verzekeringsinstellingen.

Carbohydrate Deficiënt Transferrin, afgekort CDT, is in essentie een eiwit dat terug te vinden is in het lichaam bij overmatig alcoholgebruik. De CDT-test weerspiegelt het alcoholgebruik van een persoon van de afgelopen twee tot drie weken en wordt door o.a. verzekeringsinstellingen gebruikt om het (chronisch) alcoholgebruik van een persoon in te schatten.

Wanneer men bestuurders langs de baan test op de aanwezigheid van alcohol, gebeurt dit aan de hand van de welbekende ademtest. Hierbij wordt gekeken naar de aanwezigheid van alcohol in de adem van de persoon, uitgedrukt in promille. 

Alcohol is echter slechts een paar uur terug te vinden in het bloed en de adem. Wanneer je overmatig alcoholgebruik wilt meten, moet dit dus best via een andere test o.a. de CDT-test.

Om een beeld te krijgen over de aanwezigheid van het eiwit CDT in het bloed wordt een percentage berekend van CDT-waarde ten opzichte van de totale ‘transferrine’-waarde in het bloed. 

Een gezond persoon die amper alcohol consumeert heeft als referentiewaarde < 1,3%. Een hogere waarde kan wijzen op overmatig alcoholgebruik. 

De hoeveelheid CDT in het bloed stijgt bij overmatig alcoholgebruik over een periode van minimaal een week. Vanaf een consumptie niveau van een of twee glazen per dag zien we een toename van het percentage CDT naarmate er meer alcohol gedronken wordt. CDT is voornamelijk gestegen bij chronische alcoholgebruik, in tegenstelling tot binge-drinkers, waar het CDT eerder matig lijkt te stijgen. Om een significante stijging van het CDT te veroorzaken is, gedurende 2 weken of meer, een frequente/dagelijkse inname van > 60 g alcohol (cfr. 1 fles wijn of 1,5 liter bier/dag) noodzakelijk. 

Bij inname van meer dan 60 g alcohol per dag zal op de lange termijn ernstige orgaanschade ontstaan. Voor vrouwen ligt deze grens op ongeveer 40 gram per dag. Hierbij is het belangrijk om te vermelden dat we de CDT-test vaak combineren met andere testen, zoals de GGT-, AST- en ALT-test. Deze testen komen later nog aan bod in deze blog.

Bij onthouding daalt het CDT doorgaans binnen twee tot drie weken naar een normale waarde, maar na langdurig alcoholgebruik kan deze normalisatie veel langer duren.

Om te kunnen ‘slagen’ op een CDT-test (m.a.w.: hoe lang je niets mag drinken voor een CDT-test) is het aangewezen om tussen de vier en zes weken niets alcoholisch te drinken.

Wanneer men na deze periode opnieuw een test afneemt en merkt dat de waarden hetzelfde bleven, wijst dit op het feit dat er geen verandering kwam in het consumptiepatroon van een persoon. 

Naast de CDT-test worden ook nog andere testen bepaald (vaak in combinatie met de CDT-test) om eerder de mate van orgaanschade te evalueren.

GGT, AST en ALT zijn ingewikkelde namen voor enzymen die in ons lichaam voorkomen. Een enzym is een eiwit dat ons lichaam gebruikt om bepaalde stoffen om te zetten in andere stoffen. Deze enzymen komen echter het vaakst voor in onze lever.

Wanneer we dus de verhoogde leverwaarden ten gevolge van alcohol willen evalueren, nemen we best deze enzymen onder de loep. Concreet komen deze enzymen in heel kleine hoeveelheid voor in ons lichaam. Wanneer de lever echter beschadigd is, ten gevolge van bijvoorbeeld alcoholconsumptie, komen deze enzymen als het ware in het bloed terecht, waar ze kunnen worden opgespoord door een test. 

Gezien je lever ook door andere oorzaken beschadigd kan zijn, geeft zo’n test geen uitsluitsel. Vandaar dat ze vaak in combinatie met de CDT-test worden afgenomen. 

Het consumeren van alcohol kan, afhankelijk van persoon tot persoon, enkele zorgwekkende korte en lang termijneffecten veroorzaken. Is het nu vanuit gezondheidsoverwegingen of opgelegd door de overheid, met een bloedtest kan langdurige alcoholconsumptie worden aangetoond. 

Je kan jezelf ook laten testen om te weten of er impact is op je lichaam door overmatig alcoholgebruik. 

In het panel alcoholgebruik worden naast de CDT test, de enzymes AST, ALT en GGT ook nog  MCV, hemoglobine, vitamine B12 en urinezuur bepaald om verdere impact van alcohol op het lichaam te evalueren. 

Immers door chronisch alcoholgebruik ontstaat ook vaak tekort aan vitamine B12, abnormale rode bloedcellen (Hb, MCV) en verhoogd urinezuur, een oorzaak van jicht. 

Wens je een anonieme bloedtest af te nemen na te veel alcohol, of ben je bezorgd over de gezondheid van jezelf of een vriend(in)? Maak dan snel een afspraak voor een preventieve bloedtest.